Waarom het zin heeft om je pdf te controleren
Je hebt tijd en aandacht gestoken in je content. Dan wil je ook dat het zijn werk doet. En toch gebeurt het vaker dan je denkt: een lezer downloadt je pdf, opent hem… en haakt af. Niet vanwege de inhoud, maar omdat het document lastig te lezen is. Te kleine letters. Onduidelijke structuur. Afbeeldingen zonder beschrijving. Of tekst die niet werkt op een mobiel scherm.
Vaak krijg je daar geen klachten over. Maar je merkt wel dat je minder reacties of gesprekken krijgt dan je had gehoopt. Als je pdf niet goed leesbaar is, mist hij zijn doel. En dat is zonde.
Hoe herken je een ontoegankelijke pdf?
Er zijn een paar dingen waar veel pdf’s op vastlopen. Tekst die als kopje is opgemaakt maar geen echte kopstijl heeft. Afbeeldingen die niet worden uitgelegd voor wie ze niet kan zien. Of een volgorde die logisch lijkt op het oog, maar verwarrend is voor een schermlezer. Ook kleurgebruik speelt mee. Lichtgrijze letters op een witte achtergrond zien er strak uit, maar kunnen voor veel mensen moeilijk leesbaar zijn.
Wat ook vaak vergeten wordt: hoe je pdf zich gedraagt op een telefoon. Verspringt alles als je inzoomt? Is de tekst goed te volgen zonder dat je moet scrollen in alle richtingen? Kleine dingen, grote gevolgen.
Stap 1: kijk met andere ogen naar je eigen document
Open je pdf op je telefoon. Bekijk of de tekst goed leesbaar is zonder te zoomen. Kun je makkelijk door het document bladeren? Zijn de kopjes duidelijk zichtbaar en logisch opgebouwd?
Probeer jezelf te verplaatsen in iemand die wat slechter ziet of snel afgeleid is. Zou jij in die situatie doorlezen?
Deze oefening is simpel maar waardevol. Je ziet je eigen document opeens vanuit een ander perspectief.
Stap 2: test met gratis software
Je hoeft geen dure programma’s aan te schaffen om te controleren of je pdf toegankelijk is. In Adobe Acrobat Reader zit een optie voor een toegankelijkheidscontrole. Daarmee krijg je een eerste indruk van wat er goed gaat en wat niet.
Er is ook een gratis tool genaamd PAC, die wat dieper kijkt naar de structuur van je document. Je hoeft er geen expert voor te zijn. Het helpt je om bewuster te kijken naar wat je gemaakt hebt.
Werk je in Word? Kijk dan eens naar je exportinstellingen. Als je je pdf vanuit Word opslaat, kun je instellen dat de structuur en kopstijlen behouden blijven. Dat is een eenvoudige stap die vaak vergeten wordt.
Stap 3: probeer hoe een schermlezer je document leest
Je hoeft er niet meteen een speciale tool voor te downloaden. In Adobe Acrobat zit bijvoorbeeld een ‘Lees voor’-functie. Op een Mac kun je VoiceOver gebruiken. En op Windows kun je werken met de ingebouwde spraakopties.
Laat je document eens voorlezen en luister of het logisch klinkt. Volgorde en structuur vallen dan snel op. Soms merk je ineens dat een afbeelding midden in een zin zit of dat een blok tekst op een onverwachte plek begint. Dat soort dingen kun je dan gericht aanpassen.
Hier heb ik ook een blog over gemaakt: >>Hoe je tekst op je computerscherm kan laten voorlezen<<
Stap 4: weet wat je nog niet kunt zien
Sommige toegankelijkheidsproblemen zie je niet met het blote oog. Denk aan foutieve tags, een ontbrekende documenttitel of een niet-herkenbare leesvolgorde. Dat is het moment waarop je misschien wat hulp nodig hebt. Bijvoorbeeld in de vorm van duidelijke uitleg of een naslagwerk dat alles op een rij zet.
Daarom heb ik een gids geschreven die de WCAG-richtlijnen stap voor stap uitlegt in gewone taal. Zodat je precies weet waar je op kunt letten en wat je zelf kunt doen om je pdf beter te maken.
Wil je daar meer over weten? Bekijk dan de gids op mijn website:
WCAG Wizard – de gids voor toegankelijke content
Korte checklist voor je pdf
Om het overzichtelijk te houden, kun je jezelf deze vragen stellen:
- Is de tekst goed leesbaar zonder te zoomen?
- Zijn de koppen echte kopstijlen?
- Heeft elke afbeelding een korte beschrijving?
- Kun je door het document navigeren zonder muis?
- Is het contrast tussen tekst en achtergrond duidelijk genoeg?
Als je op één of meer vragen ‘nee’ moet antwoorden, weet je waar je kunt beginnen.
Wil je zeker weten dat je pdf goed werkt voor iedereen?
Toegankelijke pdf’s zijn niet alleen belangrijk voor mensen met een beperking. Ze zijn fijner voor iedereen die jouw document leest. Ze zorgen voor rust, overzicht en vertrouwen. En ze helpen jou om je boodschap écht over te brengen.
Wil je dit goed aanpakken, maar weet je niet waar je moet beginnen?
Start dan met de gratis mini-cursus :
Maak je pdf leesbaar in 3 stappen.
Daarin ontdek je snel hoe je zelf kleine verbeteringen kunt aanbrengen.
Schrijf je hier gratis in:
Of wil je dieper duiken in wat de WCAG betekent voor jouw content?
Dan is de WCAG Wizard Gids een fijne volgende stap.
Want als je weet waar je op moet letten, wordt toegankelijkheid geen last. Maar gewoon iets dat bij je werk hoort.
