Bijvoorbeeld: Je wil graag een pdf maken met informatie voor de bezoekers van je website of om te mailen. Zoals bijvoorbeeld het verslag van de laatste vergadering of een ebook dat klanten kunnen downloaden in ruil voor hun e-mailadres. Dan wil je natuurlijk dat zoveel mogelijk mensen deze informatie kunnen lezen en gebruiken.

Wat voor pdf maak je?

Maak een pdf zo dat hij te lezen is door zoveel mogelijk mensen. Sommige mensen hebben namelijk moeite met lezen. Bijvoorbeeld omdat ze blind, slechtziend of kleurenblind zijn. Sommige mensen hebben moeite met lezen door dyslectie of hebben een motorische beperking en kunnen daarom geen muis bedienen.
Je kunt een toegankelijke pdf (laten) maken. Het maken van zo’n pdf vereist wat aandacht maar je maakt er veel mensen blij mee. En eigenlijk is het voor iedereen, of je nu wel of niet goed kunt zien of lezen fijn wanneer er aandacht is besteed aan toegankelijkheid.

Voordelen van een toegankelijke pdf

Een pdf die toegankelijk is gemaakt is fijn en bruikbaar voor iedereen: voor mensen zonder beperking maakt het dingen duidelijker en dus makkelijker. Voor mensen met een beperking maakt het dingen bruikbaar en mogelijk.

• Een toegankelijke pdf kun je laten voorlezen door een screenreader, maar ook door je telefoon of computer. Stel dat je in de trein zit en die ene pdf door wil nemen… hoe handig is het dan dat je telefoon deze voorleest.
• Een toegankelijke pdf is gemaakt met aandacht. Aandacht voor het lettertype en kleurgebruik bijvoorbeeld. Dat leest voor iedereen makkelijker, dus niet alleen voor slechtzienden.
• Een toegankelijke pdf heeft afbeeldingen met alt-teksten. Wanneer je even niet genoeg wifi hebt word de alt tekst getoond dus gaat jouw afbeelding niet verloren.
• Een toegankelijke pdf heeft een goede structuur die door Google graag gezien word. Je website kan dus beter gevonden worden.
  
  

Zo’n pdf is niet 1-2-3 te maken, daarvoor heb je extra kennis nodig. Zoals een goede titel voor je document, bladwijzers of een inhoudsopgave, een goede codelaag zodat er genavigeerd kan worden en de tekst goed voorgelezen kan worden en ook de metadata moet aandacht krijgen.

Maar laat je niet afschrikken door deze punten!
We beginnen bij de basis.
Als deze goed is opgezet ben je weer een stapje verder naar een beter leesbaar document!

Tips voor een goede basis voor een toegankelijkere pdf

Deze tips werken ook voor je website, sociale media…

Tip 1 Gebruik een leesbaar lettertype

Gebruik voor het maken van je digitale content een goed leesbaar lettertype. Een dun lettertype of eentje met veel versieringen is niet makkelijk om te lezen. 

Er zijn heel veel verschillende lettertypes, maar diegene zonder schreef, met voldoende afstand tussen letters, woorden en zonder versieringen worden door mensen met dyslexie als beter leesbaar ervaren. 

Helaas… maar ook de geleerden zijn het nog niet met elkaar eens welk lettertype je het beste kunt gebruiken. Dus ik kan je nu niet zeggen: gebruik altijd ditofdat font. 

Zoals je zelf ook aan de afbeelding kunt ervaren is het ene lettertype beter leesbaar dan een ander. 

Kies dus niet alleen een lettertype wat bij jouw bedrijf past, maar zeker een dat door iedereen gelezen kan worden. Vooral bij langere teksten. 

Maak je veel mensen blij mee!

Tip 2: Maak de tekst op een foto leesbaar

Tekst op een foto is niet in alle gevallen duidelijk leesbaar. 

Je ziet het heel veel op sociale media. Teksten die over foto’s worden geplaatst. In sommige gevallen is dat heel leuk en leesbaar. Maar in evenzoveel gevallen niet. 

Hoe kun je de tekst wel leesbaar maken?

Je kunt de foto vager, lichter maken en de tekst een donkere kleur geven. Dan valt de tekst meer op dan je foto. Maar wanneer je een stokstaartje op dierendag wil plaatsen op je Instagram en Facebookpagina?

Dan kun je het ‘probleem’ oplossen door bijvoorbeeld een gekleurd vlak onder de tekst te zetten. En dan het liefst met een goed contrast tussen achtergrond en letters.

Maar eigenlijk is het voor een screenreader niet te doen om de tekst die onderdeel is van een plaatje voor te lezen. Of je moet de tekst vermelden in de alternatieve tekst.

Tip 3: Contrast tussen tekst en achtergrond

Tekst op een gekleurde achtergrond moet voldoende contrast hebben om duidelijk leesbaar te zijn. Zoals je wel kunt zien zijn witte letters op een geel vlak moeilijk. Witte tekst op blauw is veel duidelijker. En teksten die zijn geplaatst op een afbeelding zijn vaak slecht leesbaar en worden door een screenreader niet gezien als tekst en dus niet voorgelezen.

Maar welke kleuren kun je dan wel gebruiken? Zwart en wit? Hoe weet je nu of er genoeg contrast tussen tekst- en achtergrondkleur? Daarvoor kun je de kleuren die je gebruikt online met elkaar testen. Er zijn verschillende online tools waarmee je het kleurcontrast kunt meten. 

Waar ikzelf graag mee werk is color.adobe.com. Hier vul je de gebruikte kleuren in op het tabblad ‘toegankelijkheidsfuncties’ en je krijgt meteen de waardes te zien en of ze goed zijn. Is de verhouding niet helemaal goed, aan de zijkant zie je een aanbeveling met kleuren die dichtbij jouw ingevulde kleur ligt en wel een goede verhouding hebben. 

Er zijn er nog meer, hoor. Kijk ook eens naar: color-contrast-checker op tpgi.com / contrastchecker.com

Nog even de verhoudingen zoals aanbevolen door de WCAG

• 4,5:1 voor gewone tekst
• 3:1 voor grote letters (vanaf 18 pt)
• 3:1 voor vette letters (vet en groter of gelijk aan 14 pt)
  
  

Tip 4: Voeg een alt tekst toe aan je foto

Alt tekst is een afkorting voor alternatieve tekst. Deze tekst kun je aan de afbeelding toevoegen bij plaatsing op bijvoorbeeld je website, toegankelijke pdf en ook Instagram en Facebook. 

De tekst krijg je te zien wanneer je afbeelding niet wordt weergegeven. En deze tekst zorgt ervoor dat Google begrijpt wat er op je plaatje te zien is. Dus met een goede alt tekst, waarin je zoekwoorden verwerkt, ben je ook nog eens beter vindbaar.

De belangrijkste reden is die waarvoor de alt tekst eigenlijk is uitgevonden: de tekst kan worden voorgelezen door een hulpprogramma dat veel blinden en slechtzienden gebruiken. Op deze manier kunnen zij meekrijgen wat er op een afbeelding te zien is. Mits de tekst goed is ingevuld natuurlijk. 

Tip van woordprikkels.nl: Stel je eens voor dat jij naast een blinde zit en hem beschrijft wat er op jouw foto staat. Wat is de belangrijkste boodschap van je afbeelding die je mee wilt geven aan hem?

Tip 5: Maak je bericht met aandacht

Wanneer je weet dat sommige mensen moeite hebben met: 
– een lettertype 
– een tekst op een foto 
– weinig contrast tussen tekst en achtergrond
– afbeelding zonder alt tekst
Dan is een bericht, een website, een toegankelijke pdf, facebookpost, Instagram story… name it… 
met een kleine verandering al leesbaar en toegankelijker te maken.

… waarom zou je dus jouw pdf vanaf nu niet toegankelijk maken?